برآورد پارامترهای ژنتیکی بیماری های شایع در گاو هلشتاین

در این تحقیق اطلاعات سلامتی و تولیدی گله 1600 رأسی آذرنگین در طول سالهای 1384 تا 1388 و همچنین اطلاعات شجره ای این حیوانات مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت. آنالیز های آماری توسط نرم افزار sas و آنالیزهای ژنتیکی با نرم افزار asreml صورت گرفت. اختلالات سلامتی اتساع و پیچ خوردگی سکوم، ورم پستان، اسهال، اتساع و جابجائی شیردان به راست، اتساع و جابجائی شیردان به چپ، اختلالات اندام های حرکتی و متریت در این مطالعه بررسی شده اند. تخمین های وراثت پذیری صفات بیماری با استفاده از مدل حیوانی تک متغیره صورت گرفته است. در مورد صفات تولیدی این تخمین ها یکبار با استفاده از مدل حیوانی و بار دیگر با یک مدل تکرارپذیری حیوانی انجام گرفته است. صفات تولیدی مورد بررسی در این تحقیق شامل تولید شیر 305 روزه، مقدار چربی، درصد چربی، مقدار پروتئین و درصد پروتئین شیر می باشند. نتایج آمار توصیفی نشان داد بیماری اتساع و پیچ خوردگی سکوم با نرخ وقوع 8/35 درصدی بالاترین نرخ وقوع را در میان سایر بیماری ها دارد. بیماری اسهال با 13/25درصد نرخ وقوع دومی است و بیماری متریت با 15/3 درصد دارای پایین ترین نرخ وقوع است. به منظور بررسی تأثیر تولید شیر به عنوان یک متغیر پیوسته و فاکتورهای دیگر بر روی فراوانی وقوع یک بیماری به عنوان یک متغیر پاسخ دو جمله ای از آنالیز رگرسیون لجستیک استفاده شده است. اثرات ثابت دیگر شامل نوبت زایش، سال گوساله زائی و فصل گوساله زائی است. نتایج آنالیز رگرسیون لجستیک نشان می دهد که تولید شیر 305 روزه با بیماری اسهال رابطه مثبت (20/0) وبا بیماری اتساع و جابجائی شیردان به چپ رابطه منفی دارد(20/0- ) اثر نوبت زایش فقط در مورد بیماری اتساع و پیچ خوردگی سکوم معنی دار و منفی شده است (32/0-). سال گوساله زائی با بیماری های اتساع و پیچ خوردگی سکوم (39/0)، اتساع وجابجائی شیردان به راست(62/0-) و اختلالات اندام های حرکتی (57/0-) رابطه معنی دار دارد. اثر فصل گوساله زائی فقط در بیماری اتساع و پیچ خوردگی سکوم معنی دار است(28/0). بررسی نتایج آنالیزهای تک صفته صفات بیماری و تولیدی نشان می دهند که بیماری اتساع و جابجائی شیردان به راست بالاترین وراثت پذیری(33/0) و بیماری متریت پایین ترین وراثت پذیری را در میان بیماری های بررسی شده دارد. نتایج مدل تکرارپذیری حیوانی بالاترین وراثت پذیری را برای مقدار پروتئین (25/0) و پائین ترین وراثت پذیری را برای درصد چربی (17/0) نشان می دهد. همچنین بالاترین تکرارپذیری مربوط به تولید شیر 305 روزه (40/0) و پائین ترین تکرارپذیری مربوط به درصد چربی (17/0) می باشد. بررسی نتایج هبستگی اسپیرمن میان ارزش اصلاحی دام های نر برای صفات بیماری و ارزش اصلاحی آنها برای صفات تولیدی نشان می دهد دام های نری که ارزش اصلاحی بالایی برای صفت تولید شیر دارند دارای ارزش اصلاحی نامطلوبی برای بیماری های اتساع و پیچ خوردگی سکوم و اتساع و جابجائی شیردان به چپ هستند. این همبستگی ها به ترتیب 245/0- و 169/0- تخمین زده شده اند. همچنین همبستگی مثبت میان ارزش اصلاحی دام های نر برای صفت تولید شیر و ارزش اصلاحی آنها برای بیماری های اسهال و اختلالات اندام های حرکتی نشان می دهد، گزینش دام های نر برای صفت تولید شیر بالا باعث مطلوب شدن ارزش اصلاحی آنها برای این بیماری ها نیز می شود. اهداف این تحقیق، بررسی عوامل محیطی و ژنتیکی موثر بر بیماری ها، تخمین وراثت پذیری صفات بیماری و تولیدی و محاسبه همبستگی میان ارزش اصلاحی دام های نر برای صفات بیماری و ارزش اصلاحی آنها برای صفات تولیدی می باشد.